Potwierdzenie prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej

Co chcę załatwić?

Uzyskać decyzję potwierdzającą prawo do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza obecnymi granicami państwa polskiego w wyniku wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego opuszczenia w związku z wojną rozpoczętą w 1939 roku.

Kogo dotyczy?       

1. Właścicieli i współwłaścicieli pozostawionych nieruchomości lub ich prawowitych spadkobierców, którzy posiadają obywatelstwo polskie i złożyli wniosek o wydanie decyzji do dnia 31 grudnia 2008 roku.
2. Następcy prawni osób wymienionych w punkcie 1 mogą wnioskować o kontynuację dotychczasowych postępowań w sprawie wydania decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Następców prawnych osób, wobec których postępowanie nie zostało zakończone w trybie uprzednio obowiązujących przepisów przez organ poprzednio je prowadzący (np. Urząd Rejonowy, Starosta), a ich akta zostały przekazane według właściwości Wojewodzie Lubuskiemu.

Co przygotować? 

1. Dowody, które świadczą o pozostawieniu nieruchomości oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości, dowodami tymi mogą być w szczególności:

• urzędowy opis mienia,
• orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny,
• dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw;
• w przypadku braku dokumentów, o których mowa wyżej, oświadczenia dwóch świadków, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub w polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka. Świadkiem może być osoba, która zamieszkiwała w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona, lub w miejscowości sąsiedniej, równocześnie świadkiem nie może być osoba bliska (w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami) właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty.

2. Dowód, który świadczy o posiadaniu obywatelstwa polskiego przez właściciela pozostawionej nieruchomości na dzień 1 września 1939 roku.

3. Dowody, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego przez wszystkich uczestników postępowania, tj. dokumenty wydane przez władze polskie np. uwierzytelniona kserokopia dowodu osobistego lub paszportu.

4. Dowód potwierdzający datę i okoliczności opuszczenia byłego terytorium RP i datę przyjazdu na obecne terytorium RP przez właściciela pozostawionej nieruchomości (np. karta ewakuacyjna).

5. Dowody poświadczające wszystkie kolejne miejsca zamieszkania wszystkich uczestników postępowania (zaświadczenia z urzędu gminy, miasta).

6. W przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej do wniosku należy dołączyć postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo o dziale spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.

7. W przypadku uprzedniego nabycia na podstawie odrębnych przepisów, w ramach realizacji prawa do rekompensaty, własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa - dokumenty urzędowe poświadczające nabycie tych nieruchomości.

Jakie dokumenty muszę wypełnić?    

• Wniosek o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (ZAŁ. NR 1).
• W przypadku braku dowodów potwierdzających miejsca zamieszkania do wniosku dołącza się oświadczenie wnioskodawcy o miejscu lub miejscach zamieszkania tych osób - WZÓR OSWIADCZENIA WNIOSKODAWCY O MIEJSCACH ZAMIESZKANIA NA OBECNYM TERYTORIUM RP (ZAŁ. NR 2).
• Złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania oświadczenie wnioskodawcy/wnioskodawców o dotychczasowym stanie realizacji prawa do rekompensaty. WZOR OSWIADCZENIA WNIOSKODAWCY O DOTYCHCZASOWYM STANIE REALIZACJI PRAWA DO REKOMPENSATY (ZAŁ. NR 3).
• Oświadczenia wnioskodawcy o wybranej formie realizacji prawa do rekompensaty wzór (ZAŁ. NR 4).

Jak wypełnić dokumenty?         

Zapewniamy pomoc przy wypełnianiu wszystkich dokumentów.

Ile muszę zapłacić?         

Usługa jest zwolniona z opłat.

Kiedy złożyć dokumenty?          

W przypadku złożenia niekompletnego wniosku Wojewoda wezwie do uzupełnienia wniosku w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli złożenie wymaganych dokumentów w oznaczonym terminie napotyka na trudności, możesz wystąpić z wnioskiem o zawieszenie postępowania.

Gdzie załatwię sprawę?  

Co zrobi urząd?      

Wojewoda dokona oceny spełnienia przez wnioskodawcę warunków ustawowych. Pozytywna ocena następuje w drodze postanowienia. W postanowieniu Wojewoda wzywa wnioskodawcę do:

• wskazania jednej z wybranych form realizacji prawa do rekompensaty. (w przypadku wyboru świadczenia pieniężnego realizowanego w formie przelewu, wojewoda wezwie do wskazania numeru rachunku bankowego),
• dołączenia do wniosku operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, w którym określono wartość nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego. Operat taki każdorazowo wykonywany jest na zlecenie i na koszt osób uprawnionych do rekompensaty. W przypadku uprzedniego nabycia nieruchomości Skarbu Państwa w ramach realizacji prawa do rekompensaty- wojewoda wezwie również do dołączenia operatu szacunkowego, w którym została określona wartość nabytego prawa własności nieruchomości albo wartość nabytego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i wartość położonych na niej budynków, a także innych urządzeń i lokali.

Wojewoda rozstrzygnie sprawę w drodze decyzji.

UWAGA! Od 1 stycznia 2020 r. wypłaty gotówkowe rekompensat realizowane są tylko w wybranych placówkach Banku Pekao S.A.

Jaki jest czas realizacji?  

Bezzwłoczne po złożeniu przez wnioskodawcę wszystkich wymaganych dokumentów.

Jak się odwołać?  

Odwołanie od decyzji możesz złożyć do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji za pośrednictwem Wojewody w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Informacje dodatkowe    

Wymagane dokumenty możesz uzyskać w:

ARCHIWACH POLSKICH:

1. Archiwum Akt Nowych, Hankiewicza 1, 02-103 Warszawa
2. Archiwum Państwowe, 23 Lutego 41/43, 60-967 Poznań
3. Archiwum Państwowe, Św. Wojciecha 13, 70-410 Szczecin
4. Archiwum Państwowe, Jezuicka 13, skr. poczt. 113, 20-950 Lublin
5. Archiwum Państwowe, Ignacego Mościckiego 7, 66-400 Gorzów Wlkp.
6. Archiwum Państwowe, Pomorska 2, 50-215 Wrocław
7. Archiwum Państwowe, Al. Wojska Polskiego 67a, 65-762 Zielona Góra
8. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Warszawie, Pl. Krasińskich 2/4/6, 02-107 Warszawa

 ARCHIWACH BIAŁORUSKICH:

1. Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, Kropotkina 55, Mińsk, 220002
2. Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Grodnie, Tizengauza 2, Grodno, 230023

 ARCHIWACH UKRAIŃSKICH: 

1. Archiwum Państwowe Obwodu Tarnopolskiego, 42 Sahaidachnyi Str., Ivano-Frankivsk, 76007
2. Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego, 13 Pidvalna St., Lviv, 79008
3. Archiwum Państwowe Obwodu Rówieńskiego, 26-a Stepan Bandera St., Rivne, 33014  lub 8 Kavkazka St., Rivne, 33013
4. Archiwum Państwowe Obwodu Wołyńskiego, 21 Veteraniv Str., lub 37 a Glushets Str., Lutsk, 43024

 ARCHIWACH LITEWSKICH:

1. Litewskie Centralne Państwowe Archiwum w Wilnie, O. Milašiaus 21, LT-10102 Vilnius
2. Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie, Gerosios Vilties 10, LT-03134 Vilnius

Podstawa prawna 

Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2097) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20051691418/U/D20051418Lj.pdf