Bezpieczeństwo publiczne - imprezy masowe

Rola Wojewody w zabezpieczeniu imprez masowych

Jako jeden ze wskazanych w artykule 5 ustęp 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. podmiotów odpowiedzialnych za zabezpieczenie imprezy masowej, wojewoda uprawniony jest w szczególności do:

• umieszczenia stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe w prowadzonym wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe,
• nałożenia na organizatora imprezy masowej organizowanej w miejscu nie objętym wykazem obowiązku jej utrwalania za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk,
• wydania zakazu przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności,
• wprowadzenia zakazu przeprowadzania przez organizatora imprez masowych na terenie województwa lub jego części na czas określony lub nieokreślony,
• przeprowadzania kontroli przestrzegania warunków technicznych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk zainstalowanych na stadionach, obiektach lub terenach umieszczonych w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe.

Powyższe uprawnienia nie obejmują całości przedsięwzięć podejmowanych przez Wojewodę w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych.

Podstawę prawną do podejmowania przez wojewodę działań wykraczających poza ramy uprawnień enumeratywnie wymienionych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych stanowi artykuł 5 ustęp 3 tejże ustawy, wskazujący wojewodę jako jeden z podmiotów zobowiązanych do zabezpieczenia imprezy masowej, w związku z artykułem 3 punkt 16 ustawy, który definiuje zabezpieczenie imprezy masowej jako ogół skoordynowanych przedsięwzięć podejmowanych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z imprezą masową.

Również na podstawie artykułu 22 punkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015 r., pozycja 525 ze zmianami) wojewoda zobowiązany jest do zapewnienia współdziałania wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kierowania ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Obiekty monitorowane

Zgodnie z artykułem 11 ustęp 4 ustawy, umieszczenie stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe następuje w drodze decyzji administracyjnej, a rozstrzygnięcie podejmowane jest po uzgodnieniu z Komendantem Wojewódzkim Policji i z Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, oraz po zasięgnięciu opinii właściwego polskiego związku sportowego. W wydanej decyzji określa się w szczególności termin, od którego utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe (artykuł 11 ustęp 6 ustawy).

Z wnioskiem o umieszczenie stadionu, obiektu lub terenu w wykazie - na zasadzie artykułu 11 ustęp 5 ustawy - mogą zwrócić się do wojewody Komendant Wojewódzki Policji lub Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli wynika to z konkluzji opinii właściwego miejscowo komendanta miejskiego / powiatowego Policji czy Państwowej Straży Pożarnej.

Decyzje o umieszczeniu w wykazie podejmowane są indywidualnie, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w trakcie którego gromadzony i oceniany jest materiał dowodowy. Przesłankami do umieszczenia w wykazie mogą być na przykład: rozmiar stadionu, obiektu lub terenu skutkujący obecnością na imprezach masowych znacznej grupy widzów (kilkanaście tysięcy osób i więcej), charakter odbywających się imprez masowych, udokumentowane zaistnienie zbiorowych zakłóceń bezpieczeństwa i porządku publicznego bądź duża liczba ekscesów chuligańskich w miejscu i w czasie imprez masowych, wnioski z analizy zagrożenia opracowanej przez Policję lub Państwową Straż Pożarną, czy wnioski z opinii właściwego związku sportowego.

Nałożenie na organizatora imprezy masowej organizowanej w miejscu nie objętym wykazem obowiązku jej utrwalania za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk, według artykułu 12 ustęp 1 i 2 ustawy, odbywa się na podobnych zasadach.

Od decyzji wojewody o umieszczeniu w wykazie lub nałożeniu obowiązku utrwalania przebiegu imprez masowych stronie przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Nie wykonanie przez właściciela / zarządcę / użytkownika obiektu wydanej przez wojewodę decyzji może stanowić przesłankę do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z daną imprezą masową, a co za tym idzie stanowić podstawę do zastosowania środków represji administracyjnej wskazanych w ustawie (zakazów).

Zakazy przeprowadzania imprez masowych

Na podstawie artykułu 34 ustęp 1 punkt1 ustawy wojewoda może w drodze decyzji administracyjnej zakazać przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności. Decyzja taka podejmowana jest po przeprowadzeniu wszechstronnego i szczegółowego postępowania administracyjnego, które wszczynane jest w przypadku otrzymania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową.

Odmiennie od uprzednio obowiązującego uregulowania (artykuł 13 ustęp 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych), z treści przytoczonego przepisu jasno wynika, że wymieniony zakaz może mieć również charakter prewencyjny, to jest dotyczyć imprezy masowej, która dopiero się odbędzie, a do jego wprowadzenia nie jest wymagana negatywna ocena stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego pozostająca w związku z uprzednio już przeprowadzoną przez tego organizatora imprezą masową.

Do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową, jak pokazuje praktyka, uprawnione są organy administracji, których kompetencje ustawowe dotyczą zagadnień zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych, a więc organy Policji i Państwowej Straży Pożarnej, czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Wydaje się, że do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową uprawniony jest również właściwy miejscowo Inspektor Nadzoru Budowlanego, jednak na zasadzie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, jako organ nadzoru budowlanego dysponuje własnymi, autonomicznymi środkami zmierzającymi do zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych. Należą do nich: całkowite lub częściowe wyłączenie budynku z użytkowania oraz zarządzenie usunięcia stwierdzonych w czasie oględzin nieprawidłowości lub braków, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem.

Wydanie przez wojewodę decyzji zakazującej przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności nie oznacza automatycznego uchylenia decyzji zezwalającej na jej przeprowadzenie wydanej przez właściwego miejscowo wójta / burmistrza / prezydenta miasta, a jest jedynie wydaną w myśl regulacji ustawowej o charakterze nadzorczym zmianą jednego z warunków wskazanych w zezwoleniu.

Wydanie przez wojewodę zakazu organizacji imprezy masowej z udziałem publiczności oznacza, że nie jest możliwe wykorzystanie żadnego z miejsc normalnie przeznaczonych dla publiczności (w tym strefy VIP), ani też wpuszczenie publiczności na miejsca normalnie dla niej nie przeznaczone (np. loże prasowe). Przeprowadzenie imprezy masowej wbrew wydanemu zakazowi stanowi przestępstwo.

Ostatecznym środkiem będącym w dyspozycji wojewody - wymienionym w artykule 34 ustęp 1 punkt 2 ustawy - jest wprowadzenie dla określonego organizatora zakazu przeprowadzania przez niego imprez masowych na terenie województwa lub jego części. Zakaz może zostać wydany na czas określony lub nieokreślony. Podobnie jak w przypadku podejmowania decyzji w sprawie zakazu przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności, do wszczęcia postępowania administracyjnego niezbędne jest sformułowanie negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową.

Tak jak w przypadku poprzednio omawianego zakazu, przed wydaniem decyzji prowadzone jest szczegółowe i wszechstronne postępowanie administracyjne, w trakcie którego gromadzone i badane są dowody udostępnione przez Policję bądź inny organ administracji, a także prowadzane są własne czynności dowodowe, takie jak np. przesłuchania świadków, czy oględziny stadionu.

Od decyzji wojewody zakazującej przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności lub zakazującej przeprowadzania przez określonego organizatora imprez masowych na terenie województwa lub jego części, stronie przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który rozpatruje je w terminie 14 dni od jego wniesienia. Należy jednak zaznaczyć, że wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji o zakazie.

Kontrola systemów tzw. monitoringu stadionowego

Wraz z wejściem w życie nowej ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, na zasadzie artykułu 11 ustęp 10 ustawy, wojewoda uprawniony został do przeprowadzania kontroli przestrzegania warunków technicznych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk zainstalowanych na stadionach, obiektach lub terenach umieszczonych w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Uprawnienie to jest naturalną konsekwencją dotychczas obowiązujących uregulowań, dającą możliwość weryfikacji wykonania decyzji w sprawie umieszczenia we wspomnianym wykazie stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe.

W ramach corocznych kontroli, członkowie powołanego przez Wojewodę zespołu kontrolnego porównują parametry techniczne kamer, rejestratorów i innych zainstalowanych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk z minimalnymi wymogami technicznymi określonymi w rozporządzeniu wydanym na podstawie delegacji zawartej w artykule 11 ustęp 9 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych (poprzednio obowiązujące rozporządzenie utraciło moc z dniem 1 lutego 2010 r.). Każdorazowo z kontroli sporządzany jest szczegółowy protokół, na podstawie którego formułowane są wnioski oraz zalecenia pokontrolne.

Jak już wspomniano powyżej, stwierdzone w czasie kontroli nie wykonanie przez właściciela / zarządcę / użytkownika obiektu wydanej przez wojewodę decyzji, a także nie wypełnienie w terminie zaleceń pokontrolnych, może stanowić przesłankę do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z daną imprezą masową, a co za tym idzie być podstawą do zastosowania środków represji administracyjnej wskazanych w ustawie (zakazów organizowania imprez masowych).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2019 r. pozycja 2171).